Birkaç gün önce Konya Hayvan Bakımevinde çekilen videolar kamuoyunda infial uyandırdı. Kedilerin poşetlere doldurularak itlaf edilmek üzere araçlara yığılmasına, köpeklerin maruz bırakıldığı canice muamelelere ve açlıktan birbirlerini yer hâle gelmelerine ilişkin görüntülere, vicdanlı bir insanın tahammül edebilmesi mümkün değil.
Vatandaşın uzun süredir gündeminde olan başıboş köpek sorununa ilişkin acilen aksiyon alınması gerekliliği bir yana, çözüm yönteminin Konya’daki gibi olması asla kabul edilemez. Öyle ki hayvanların kışın aç kalmaması için vakıflar kurmuş, cami bahçelerine su içmelerini sağlamak üzere mermerden kaplar yerleştirmiş, dünyada tek olarak göçmen kuşların bakım ve tedavisi adına hastaneler inşa etmiş bir medeniyetin varisleri olarak, sahipsiz hayvan meselesini merhametli bir şekilde çözmek mecburiyetindeyiz.
Konya’da yaşanan vahşete ilişkin sorumlulara hak ettikleri cezaların verilmesi ise hem toplum vicdanı hem de caydırıcılık bakımından elzemdir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun amacı; hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır.
Kanun’da 2021 yılında yapılan kapsamlı değişikliklerle, hayvanlara kötü muamelede bulunulmasına ilişkin yasaklar artırılmış, idari para cezalarına ek olarak daha önce öngörülmeyen hapis cezalarına yer verilmiştir.
HAYVANLAR ANCAK İSTİSNAİ DURUMLARDA ÖLDÜRÜLEBİLİR
Sahipsiz hayvanların, bulaşıcı hastalığa sahip olmadıkları yahut başkaca bir önlenemez tehlike arz etmedikleri müddetçe öldürülmeleri yasaktır.
Sahipsiz hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur.
“Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır.” (Madde 6 / 3)
Görüldüğü üzere, vatandaşın şikâyetçi olduğu “Barınağa götürülen köpeklerin tekrar sokağa bırakılması” işlemi, belediyelerin inisiyatifinde olmayıp yasa maddesinin zorunlu kıldığı bir durumdur. Buna göre gerekli tıbbi işlemleri tamamlanan hayvan alındığı yere geri bırakılacaktır.
HAYVANLARA YÖNELİK İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE CEZALARI
Hayvanlara işkence yapan veya acımasız ve zalimce muamelede bulunanlar için 6 AYDAN 3 YILA KADAR HAPİS CEZASI;
Bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi için (tıbbi ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında) 6 AYDAN 4 YILA KADAR HAPİS CEZASI;
Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan veya tecavüz eden kişi için 6 AYDAN 3 YILA KADAR HAPİS CEZASI ve 100 günden az olmamak üzere adli para cezası öngörülmüştür.
Sonuç olarak hayvanlar, ekolojik dengenin temel unsurlarındandır. Ayrıca bizlerle paylaştıkları sevgi ve şefkat ile var oluşumuzdan beri en yakın yardımcılarımız, dostlarımızlardır. Devletler de, vatandaşını hayvanların doğası gereği oluşturabilecekleri tehlikelerden korumanın yanı sıra gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakma mesuliyetine uygun hareket etmelidir.
Av. Onur TANIK
Kaynakça:
- TAVŞANCIL KALAFATOĞLU, D., Türkiye’de Hayvan Hakları, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 93, Sayı: 6, Kasım 2019, Sayfa: 73-104
- Kıroğlu F. Türkiye’de Hayvanlara Yönelik Şiddetin Hayvan Hakları Koruma Kanunu Kapsamında Değerlendirilmesi. MEYAD Akademi. 2021; 2(2): 172-185..